HIV / AIDS Nedir?
İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü veya daha bilinen adıyla HIV, bağışıklık sistem hücrelerini hedef alarak enfeksiyon oluşturan ve enfeksiyonun ilerlemesi durumunda Edinilmiş İmmün Yetmezlik Sendromuna (AIDS) neden olabilen bir virüstür.
HIV; cinsel yolla, kan ve kan ürünleriyle veya anneden bebeğe bulaşmaktadır. HIV, enfeksiyonlara karşı savaşan bağışıklık sistemi hücrelerine saldırır. Vücudun farklı virüsler, enfeksiyonlar ve kanserlere karşı savunmasında önemli bir role sahip olan akyuvarları hedef alır. Bu enfeksiyon sonucunda akyuvarlar önce işlevlerini kaybeder, sonra da ölürler. Akyuvarların kaybı, vücudun mikroplara ve kanserlere karşı savunma sisteminin çökmesine yol açar. Böylece bu virüsü taşıyan kişilerde çok basit mikroplar, ciddi ve ölümcül hastalıklara yol açabilirler ya da hızlı ilerleyen kanserler ortaya çıkabilir.
HIV enfeksiyonu ne kadar yaygındır?
Ülkemizde 1985 yılından 31 Aralık 2018 tarihine kadar doğrulaması testi pozitif tespit edilerek, bildirimi yapılan 19.748 HIV(+) kişi ve 1772 AIDS vakası mevcuttur. Vakaların %79,9’u erkek, %20,1’i, kadın olup % 15,4’ü yabancı uyruklu kişilerden oluşmaktadır. Vakaların en fazla görüldüğü yaş grubu
30-34 ve 25-29 yaş grubudur.
Ülkemizde 01 Ocak – 31 Aralık 2018 tarihlerinde ise 3248 HIV (+) kişi ve 108 AIDS vakası,olmak üzere toplam 3356 vaka doğrulama testi pozitif tespit edilerek bildirilmiştir. Bildirimi yapılan,vakaların % 83,6’ü erkek, % 16,4’ü ise kadındır. Vakaların % 15,8’si yabancı uyrukludur. 2018,yılında bildirimi yapılan vakalardan 25-29 yaş grubu, diğer yaş gruplarına göre daha fazla sayıda
bildirilmiştir.
HIV (+) ne anlama gelmektedir?
Özel test metodlarıyla yapılan değerlendirme sonuçlarına göre kişinin HIV ile enfekte olduğu anlamına gelir. Tedavi olunmadığı durumlarda, HIV bağışıklık sistemini tamamen yokedebilir ve enfeksiyon AIDS safhasına geçebilir.
HIV nasıl bulaşır?
HIV, HIV ile enfekte olmuş bir bireyin vücut sıvılarına temas edilmesi yoluyla bulaşır. Virüs, enfeksiyonun her aşamasında hatta enfekte olmuş; ama hiçbir şikayeti bulunmayan kişilerden de bulaşabilmektedir.
-
Kan
-
Semen (meni, ersuyu)
-
Pre-seminal sıvılar (meni gelmeden önceki berrak sıvı)
-
Vajinal sıvılar
-
Makat sıvıları
-
Anne sütü
-
HIV’in hamilelik sürecinde, doğum esnasında ya da emzirme döneminde kan ve diğer sıvılar yoluyla anneden-bebeğe geçişi virüsün bulaşma yollarındandır.
HIV’den nasıl korunulur?
HIV’in bulaşmasından korunmak için, cinsel ilişki boyunca doğru ve düzenli bir biçimde kondom (prezervatif/kılıf/kaput) kullanmak, cinsel partnerlerin sayısını sınırlamak ve ilaç enjeksiyon ekipmalarını asla paylaşmamak gerekmektedir.
Anneden çocuğa HIV bulaşması HIV’in çocuklara bulaşmasının en yaygın yoludur. Hamilelik sürecinde kadınlara ve doğumdan sonra bebeklere verilen HIV ilaçları, anneden çocuğa bulaşma riskini azaltmaktadır.
HIV, HIV (+) insanlarla tokalaşarak veya onlara sarılarak, HIV (+) bireylerin kullandıkları tabakları, klozet kapakları veya kapı kolu gibi eşyalarına dokunarak da bulaşmaz. HIV, hava yoluyla, kene, sivrisinek ya da diğer böcek ısırıklarıyla da bulaşmamaktadır.
HIV(+) bireylerde belirtiler nelerdir?
Kişinin HIV ile karşılaşmasından iki ila dört hafta içerisinde ateş, üşüme, ciltte döküntü ve grip benzeri semptomlar görülebilir. Belirtiler enfeksiyondan sonra birkaç hafta boyunca devam edebilir.
HIV enfeksiyonunun en erken evresi sonrası, HIV çok düşük seviyelerde artmaya devam etmektedir, bu yüzden kronik ishal, hızlı kilo kaybı ve fırsatçı enfeksiyonlar gibi daha ciddi belirtiler yıllarca görülmeyebilir. (Fırsatçı enfeksiyonlar, bağışıklık sistemi zayıflması sonrasında, sağlıklı bağışıklık sistemine sahip insanlardan daha sık veya daha ciddi olarak görülen enfeksiyonlar ve enfeksiyona bağlı kanser türleridir.)Tedavi edilmediği takdirde HIV, genellikle 10 yıl veya daha uzun bir süre sonrasında AIDS’e ilerlemektedir. Bu süre bazı bireylerde daha kısa olabilmektedir.